Komunikat w sprawie przygotowań do Euro 2012
Przedstawiciele warszawskich Sądów Okręgowych, Prokuratur, Adwokatury i Komendy Stołecznej Policji, obradujący nad propozycjami zmian legislacyjnych i organizacyjnych niezbędnych do prawidłowego zabezpieczenia Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej EURO 2012, podczas ostatniego spotkania, które odbyło się w dniu 31 marca 2011, sformułowali swoje uwagi do propozycji nowelizacji przepisów prawa w zakresie dotyczącym wprowadzenia „rozprawy odmiejscowionej”, zawartych w projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego, ustawy – Kodeks karny wykonawczy, ustawy – Kodeks wykroczeń oraz niektórych innych ustaw (wersja z dnia 9.02.2011r.)
W ocenie członków zespołu, zawarte w projekcie rozwiązania w zakresie dotyczącym „rozprawy odmiejscowionej”, stawiają pod dużym znakiem zapytania ich zgodność z zasadami prawa karnego, Konstytucją RP oraz prawem międzynarodowym. W szczególności w opinii zespołu, wprowadzenie zmian w proponowanym kształcie, prowadzi do naruszenia takich zasad procesu karnego jak: zasada bezpośredniości, jawności, prawa do obrony oraz kontradyktoryjności.
Zespół zwrócił uwagę że, prowadzenie rozprawy drogą wideokonferencji, ograniczy oskarżonemu prawo do obrony, gdyż projektowane przepisy nie przewidują możliwości przedstawienia dowodów z dokumentów lub dowodów rzeczowych (np. zapisu monitoringu).
Członkowie zespołu podkreślili, że podczas „rozprawy odmiejscowionej” sędzia przewodniczący straci możliwość pełnego czuwania nad prawidłowością przebiegu rozprawy i zapewnienia powagi sądu, gdyż skład orzekający będzie przebywał w innym miejscu niż oskarżony a nawet publiczność. Projekt nie zakazuje bowiem przebywania publiczności na „rozprawie odmiejscowionej”. Referendarz lub asystent, którzy według projektu mają przebywać w miejscu przebywania oskarżonego, nie są natomiast wyposażeni w jakiekolwiek uprawnienia przysługujące sędziemu, ich rola sprowadzi się więc wyłącznie do biernych obserwatorów procesu.
Zespół zgodnie zasygnalizował niezrozumienie dla wprowadzenia w proponowanych rozwiązaniach terminu sprawca, jako uczestnika procesu w miejsce oskarżonego. Taki zapis jest naruszeniem domniemania niewinności i sugeruje, że postępowanie toczy się wobec osoby, której wina została stwierdzona, podczas gdy orzeczenie jeszcze co do niej nie zapadło.
Odnosząc się do oszczędności, które ma przynieść „rozprawa odmiejscowiona” m.in. poprzez odstąpienie od konwojowania oskarżonych do sądu, członkowie zespołu zauważyli, że transport policyjny nie będzie eliminowany, gdyż materiał dowodowy wraz z wnioskiem o rozpoznanie sprawy i tak musi być fizycznie przekazany sądowi. Nadto przestępczość wśród kibiców co do zasady nie jest związana z samym obiektem sportowym, a najczęściej z zachowaniami przed i pomeczowymi, mającymi miejsce poza stadionem. Z punktu widzenia logistyki nie ma więc znaczenia dokąd zostanie przetransportowany zatrzymany na rozpoznanie sprawy. Istotne także jest, że z osobami zatrzymanymi pod wpływem alkoholu nie można wykonywać żadnych czynności procesowych. Policja będzie więc musiała konwojować takie osoby np. ze stadionu do policyjnych pomieszczeń dla osób zatrzymanych.
Członkowie zespołu w dalszym ciągu stoją na stanowisku, że dla uniknięcia zagrożeń związanych z EURO 2012 w kwestii sprawnego i skutecznego rozpoznania spraw – w szczególności z uwagi na przewidywany wpływ dużej liczby spraw w trybie przyspieszonym – konieczne jest wprowadzenie zmiany legislacyjnej umożliwiającej przekazanie sprawy innemu sądowi rejonowemu, który nie jest właściwy miejscowo.
Pismo zawierające powyższe uwagi zostało przesłane do Ministra Sprawiedliwości – Krzysztofa Kwiatkowskiego, Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji – Jerzego Millera oraz Prokuratora Generalnego – Andrzeja Seremeta.
Rzecznicy Prasowi:
Sądu Okręgowego w Warszawie
Sądu Okręgowego Warszawa Praga w Warszawie
Prokuratury Apelacyjnej w Warszawie
Prokuratury Okręgowej w Warszawie
Prokuratury Okręgowej Warszawa Praga w Warszawie
Okręgowej Rady Adwokackiej w Warszawie
Komendanta Stołecznego Policji